Sensorische informatieverwerking

Sensorische informatieverwerking is het vermogen om zintuigelijke informatie vanuit de wereld om ons heen en vanuit ons eigen lichaam op te nemen, te selecteren en de verschillende stukjes informatie aan elkaar te verbinden zodat we op een juiste manier kunnen reageren.

Veel kinderen hebben sensorische informatieverwerkingsproblemen waardoor ze worden belemmerd in hun gedrag en in hun leerproces. De sensorische informatieverwerking heeft ook invloed op de ontwikkeling van de motoriek. De ontwikkeling van motorische en sensorische fasen zijn belangrijk voor het aanleren van het praktische en schoolse vaardigheden van het kind. Daarnaast heeft de sensorische informatieverwerking invloed op de aandacht en concentratie van een kind. Kinderen met aandacht- en concentratieproblemen worden vaak belemmerd in hun ontwikkeling. Daarom is het van groot belang om het verband te leggen tussen de sensorische informatieverwerking, motoriek, het alertheidsniveau en de procesvaardigheden van het kind.

Ieder kind reageert anders op zintuigelijke prikkels omdat ieder kind andere prikkeldrempels heeft. Zo zijn er kinderen die amper reageren op prikkels, maar ook kinderen die heel heftig reageren. Dit kan voor elk zintuig en voor elke situatie weer anders zijn en kan leiden tot problemen in het dagelijks handelen. Neem bijvoorbeeld kinderen die extra gevoelig zijn voor auditieve prikkels, deze worden sneller afgeleid in een drukke omgeving. Kinderen met ASS en ADHD/ADD hebben problemen met de prikkelverwerking, maar ook kinderen zonder diagnose kunnen moeite hebben met de prikkelverwerking waardoor ze belemmerd worden in hun ontwikkeling (sociaal, motorisch of cognitief).

Bij "Ergotherapie voor kinderen" werken verschillende ergotherapeuten die gespecialiseerd zijn in de zintuiglijke informatieverwerking en het zintuigelijk profiel van een kind in kaart kunnen brengen. Door middel van dit profiel kan inzichtelijk worden gemaakt hoe kinderen op prikkels reageren, waardoor je beter tegemoet kan komen aan de prikkelbehoefte van het kind. Hierdoor kunnen kinderen beter geactiveerd worden tot verdere ontwikkeling en zelfstandig handelen.

De volgende zintuigsystemen worden onderzocht:

  • visueel - zien
  • auditief - horen
  • tactiel - tast/gevoel op de huid
  • vestibulair - evenwicht en beweging
  • proprioceptief - spieren, gewrichten, lichaamsbesef
  • oraal - smaak, proeven (en geur)

Wij gebruiken de nieuwste vragenlijsten voor ouders (SP = sensory profil) en leerkrachten (SC = school companion) om een zo duidelijk mogelijk beeld van het kind en zijn omgeving te krijgen.

De school AMPS (Assessment of Motor and Process Skills) is een gestandaardiseerd ergotherapeutisch observatie instrument om schoolse vaardigheden in de klas te observeren. Het kan worden gebruikt bij kinderen vanaf 3 jaar, met of zonder diagnose.

De school AMPS kan gebruikt worden om de kwaliteit van de fijn motorische taken in kaart te brengen, maar geven ook een goed inzicht in de proces vaardigheden.

Proces vaardigheden zijn bijvoorbeeld het uitvoeren van de taak met betrekking tot tempo houden, aandacht richten, concentratie, alertheid, zich aanpassen, doelgericht werken, beginnen met een taak, continueren, de juiste volgorde toepassen, stoppen met een taak, kiezen van materialen, zoeken naar de juiste spullen, organiseren, gebruiken van de materialen, verzamelen en opruimen, informeren (bijvoorbeeld hulp vragen) en initiatief nemen.


Enkele voorbeelden:

Het onrustige kind

Ben is een jongen die moeite heeft met concentreren. Hij wiebelt constant op zijn stoel, loopt rond en friemelt aan allerlei schoolspullen en klasgenoten. Dit leidt tot irritatie bij klasgenoten en leerkracht. Ben doet dit echter niet expres. Hij wilt wel stilzitten, maar dit lukt hem gewoon niet. Als hij niet friemelt kan hij niet opletten.

Ben merkt ook alles op om zich heen. Hij ziet mensen lopen op de gang en hoort het potlood vallen van zijn buurman en pakt deze op. Hierdoor mist hij regelmatig delen van de instructies. Dit vindt Ben zelf ook erg vervelend, want het is helemaal niet leuk wanneer je antwoord moet geven en je niet weet wat je moet zeggen.

De dromer
Sanne is een rustig en stil meisje in de klas. De leerkracht hoeft haar nooit te vragen om stil te zijn en zou soms wel 10 meisjes zoals Sanne in de klas willen hebben. Wat zal de klas dan rustig zijn. Sanne loopt nooit van haar plek, stelt geen vragen en zit rustig aan haar tafel. Er is echter een probleem: Sanne weet vaak niet wat ze moet doen. Ze was stil tijdens de uitleg, maar heeft niet gevolgd wat juffrouw heeft gezegd. Was het nu bladzijde 2 of 3? Sanne heeft geen idee en begint gewoon. Wanneer de juffrouw aan het einde van de les de werkjes komt ophalen, ziet ze dat Sanne de verkeerde bladzijde heeft gemaakt, oeps...